«صد دانه مرواريد از اقيانوس كلام نبي»
براي نيل به كمال و سعادت راهي جز تمسك به آيات الهي و سيره و سنت اهل بيت عليهم السلام نداريم. بنا بر آيه قرآن بايد به ريسمان الهي چنگ زده و مطيع او باشيم، وقتي در اين راه قدم نهاديم؛ آنگاه است كه رو به سوي خليفة اللهي كرده و شايستگي جانشيني خدا بر روي زمين را كسب خواهيم كرد. اميد كه خداي مهربان به ما توفيق بندگي كردن را اعطا نمايد. حال گوش جان مي سپاريم به اندرزهاي رسول گرامي اسلام، همو كه نجات بخش انسان ها مي باشد.
1- هر چه فرزند آدم پيرتر مىشود، دو صفت در او جوانتر مىگردد: حرص و آرزو.
2- دو گروه از امت من هستند كه اگر صلاح يابند، امت من صلاح مىيابد و اگر فاسد شوند، امت من فاسد مىشود: علما و حكام.
3- شما همه شبان و مسؤول نگاهبانى يكديگريد.
4- نمىتوان همه را با مال راضى كرد اما به حسن خُلق، مىتوان.
5- فقر بلاست. از آن بدتر، بيمارى تن، و از بيمارى تن دشوارتر، بيمارى دل است.
6- مؤمن همواره در جستجوى حكمت است.
7- از نشر دانش نمىتوان جلو گيري كرد.
8- دل انسانى همچو پرى است كه در بيابان به شاخه درختى آويزان باشد، از وزش بادها دائم در انقلاب است و زير و رو مىشود.
9- مسلمان آن است كه مسلمانان از دست و زبان او در آسايش باشند.
10- راه رهنمايى به كار نيك، آن است كه خود عامل آن كار باشيم.
11- هر دل سوختهاى را عاقبت پاداشى است.
12- بهشت زير قدم هاى مادران است.
13- در رفتار با زنان، از خدا بترسيد و درباره آنان، از نيكى دريغ ننماييد.
14- پروردگار همه يكى است و پدر همه يكى. همه فرزند آدميد و آدم از خاك است. گرامىترين شما نزد خداوند پرهيزگارترين شماست.
15- از لجاجت بپرهيزيد كه انگيزه آن، نادانى و حاصل آن، پشيمانى است.
16- بدترين مردم كسى است كه گناه را نبخشد و از لغزش چشم نپوشد، و باز از او بدتر كسى است كه مردم از گزند او در امان و به نيكى او اميدوار نباشند.
17- خشم مگير و اگر گرفتى، لختى در قدرت كردگار بيانديش.
18- چون تو را ستايش كنند، بگو اى خدا مرا بهتر از آنچه گمان دارند بساز و آنچه را از من نمىدانند بر من ببخش و مرا مسؤول آنچه مىگويند قرار مده.
19- به صورت متملقين خاك بپاشيد.
20- اگر خدا خير بندهاى را اراده كند، نفس او را واعظ و رهبر او قرار مىدهد.
21- صبح و شامى بر مؤمن نمىگذرد مگر آن كه بر خود گمان خطا ببرد.
22- سخت ترين دشمن تو همانا نفس اماره است كه در ميان دو پهلوى تو جا دارد.
23- دلاورترين مردم آن است كه بر هواى نفس غالب آيد.
24- با هواى نفس خود نبرد كنيد تا مالك وجود خود گرديد.
25- خوشا به حال كسى كه توجه به عيوب خود، او را از توجه به عيوب ديگران باز دارد.
26- راستى به دل آرامش مىبخشد و از دروغ شك و پريشانى مىزايد.
27- مؤمن آسان انس مىگيرد و مأنوس ديگران مىشود.
28- مؤمنين همچون اجزاى يك بنا همديگر را نگاه مىدارند.
29- مثل مؤمنين در دوستى و علقه به يكديگر مثل پيكرى است كه چون عضوى از آن به درد بيايد، باقى اعضا به تب و بى خوابى دچار مىشوند.
30- مردم مانند دندانههاى شانه با هم برابرند.
31- دانش جويى بر هر مسلمانى واجب است.
32- فقرى سختتر از نادانى و ثروتى بالاتر از خردمندى و عبادتى والاتر از تفكر نيست.
33- از گهواره تا گور دانش بجوييد.
34- دانش بجوييد گرچه در چين باشد.
35- شرافت مؤمن در شب زنده دارى و عزت او در بىنيازى از ديگران است.
36- دانشمندان تشنه آموختناند.
38- دست خدا با جماعت است.
39- پرهيزگارى جان و تن را آسايش مىبخشد.
40- هر كس چهل روز به خاطر خدا زندگى كند، چشمه حكمت از دلش به زبان جارى خواهد شد.
41- با خانواده خود به سر بردن، از گوشه مسجد گرفتن، نزد خداوند پسنديدهتر است.
42- بهترين دوست شما آن است كه معايب شما را به شما بنمايد.
43- دانش را به بند نوشتن در آوريد.
44- تا دل درست نشود، ايمان درست نخواهد شد و تا زبان درست نشود، دل درست نخواهد بود.
45- تا عقل كسى را نيازمودهايد، به اسلام آوردن او وقعى نگذاريد.
46- تنها با عقل مىتوان به نيكي ها رسيد. آن كه عقل ندارد از دين تهى است.
47- زيان نادانان بيش از ضررى است كه تبهكاران به دين مىرسانند.
48- هر صاحب خردى از امت مرا چهار چيز ضرورى است: گوش دادن به علم، به خاطر سپردن و منتشر ساختن دانش و بدان عمل كردن.
49- مؤمن از يك سوراخ دوبار گزيده نمىشود.
50- من براى امت خود، از بىتدبيرى بيم دارم نه از فقر.
51- خداوند زيباست و زيبايى را دوست مىدارد.
52- خداوند مؤمن صاحب حرفه را دوست دارد.
53- تملق، خوى مؤمن نيست.
54- نيرومندى به زور بازو نيست، نيرومند كسى است كه بر خشم خود غالب آيد.
55- بهترين مردم، سودمندترين آنان به حال ديگراناند.
56- بهترين خانه شما آن است كه يتيمى در آن به عزت زندگى كند.
57- چه خوب است ثروت حلال در دست مرد نيك.
58- رشته عمل، با مرگ بريده مىشود مگر به سه وسيله: خيراتى كه مستمر باشد، علمى كه همواره منفعت برساند، فرزند صالحى كه براى والدين دعاى خير كند.
59- پرستش كنندگان خدا سه گروهند: يكى آنان كه از ترس عبادت مىكنند و اين عبادت بردگان است، ديگر آنان كه به طمع پاداش عبادت مىكنند و اين عبادت مزدوران است، گروه سوم آنان كه به خاطر عشق و محبت عبادت مىكنند و اين عبادت آزادگان است.
60- سه چيز نشانه ايمان است: دستگيرى با وجود تنگدستى، از حق خود به نفع ديگرى گذشتن، به دانشجو علم آموختن.
61- دوستى خود را به دوست ظاهر كن تا رشته محبت محكم تر شود.
62- آفت دين سه چيز است: فقيه بدكار، پيشواى ظالم، مقدس نادان.
63- مردم را از دوستانشان بشناسيد، چه، انسان هم خوى خود را به دوستى مىگيرد.
64- گناه پنهان به صاحب گناه زيان مىرساند، گناه آشكار به جامعه.
65- در بهبودى كار دنيا بكوشيد اما در كار آخرت چنان كنيد كه گويى فردا رفتنى هستيد.
66- روزى را در قعر زمين بجوييد.
67- چه بسا كه از خود ستايى، از قدر خود مىكاهند و از فروتنى، بر مقام خود مىافزايند.
68- خدايا! فراخ ترين روزى مرا در پيرى و پايان زندگى كرامت فرما.
69- از جمله حقوق فرزند بر پدر اين است كه نام نيكو بر او بگذارد و نوشتن به او بياموزد و چون بالغ شد، براي او همسر انتخاب كند.
70- صاحب قدرت، آن را به نفع خود به كار مىبرد.
71- سنگين ترين چيزى كه در ترازوى اعمال گذارده مىشود، خوشخويى است.
72- سه امر، شايسته توجه خردمند است: بهبودى زندگانى، توشه آخرت، عيش حلال.
73- خوشا كسى كه زيادى مال را به ديگران ببخشد و زيادى سخن را براى خود نگاه دارد.
74- مرگ، ما را از هر ناصحى بىنياز مىكند.
75- اين همه حرص حكومت و رياست و اين همه رنج و پشيمانى در عاقبت!
76- عالم فاسد، بدترين مردم است.
77- هر جا كه بدكاران حكمروا باشند و نابخردان را گرامى بدارند، بايد منتظر بلايى بود.
78- نفرين باد بر كسى كه بار خود را به دوش ديگران بگذارد.
79- زيبايى شخص در گفتار اوست.
80- عبادت هفت گونه است كه از همه والاتر طلب روزى حلال است. نيز نشانه خشنودى خدا از مردمى، ارزانى قيمت ها و عدالت حكومت آنهاست.
82- هر قومى شايسته حكومتى است كه دارد.
83- از ناسزا گفتن، به جز كينه مردم سودى نمىبرى.
84- پس از بت پرستيدن، آنچه به من نهى كردهاند در افتادن با مردم است.
85- كارى كه نسنجيده انجام شود، بسا كه احتمال زيان دارد.
86- آن كه از نعمت سازش با مردم محروم است، از نيكي ها يكسره محروم خواهد بود.
87- از ديگران چيزى نخواهيد گرچه يك چوب مسواك باشد.
88- خداوند دوست ندارد كه بندهاى را بين يارانش با امتياز مخصوص ببيند.
89- مؤمن خنده رو و شوخ است، و منافق عبوس و خشمناك.
90- اگر فال بد زدى، به كار خود ادامه بده و اگر گمان بد بردى، فراموش كن و اگر حسود شدى، خود دار باش.
91- دست يكديگر را به دوستى بفشاريد كه كينه را از دل مىبرد.
92- هر كه صبح كند و به فكر اصلاح كار مسلمانان نباشد، مسلمان نيست.
93- خوشرويى كينه را از دل مىبرد.
94- مبادا كه ترس از مردم، شما را از گفتن حقيقت باز دارد!
95- خردمندترين مردم كسى است كه با ديگران بهتر بسازد.
96- در يك سطح زندگى كنيد تا دل هاى شما در يك سطح قرار بگيرد. با يكديگر در تماس باشيد تا به هم مهربان شويد.
97- هنگام مرگ، مردمان مىپرسند: از ثروت چه باقى گذاشته؟ فرشتگان مىپرسند: از عمل نيك چه پيش فرستاده؟
98- منفورترين حلال ها نزد خداوند طلاق است.
99- بهترين كار خير، اصلاح بين مردم است.
100- خدايا مرا به دانش توانگر ساز و به بردبارى زينت بخش و به پرهيزگارى گرامى بدار و به تندرستى زيبايى ده.
«بارالها ما را به اخلاق پسنديده پیامبرت زينت بفرما»
منبع: نهج الفصاحه